جمهوری اسلامی ایران
شورای عالی حوزة علمیه قم
مرکز مدیریّت حوزه‌های علمیه خواهران
حوزة علمیه کوثر
شهرستان کاشان
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
درس‌ها و پیام‌های عاشورا
استاد راهنما:
حجّت الإسلام جناب دکتر فرمانیان
پژوهشگر:
فاطمه صحراییان
زمستان1390
چکیـده
نهضت عاشورای حسینی، درس‌ها و پیام‌های خاصی را در تاریخ اسلام به دنبال داشته است. پیام‌های اعتقادی قیام امام حسین(علیه السلام) در دو مبحث «رضا به قضای الهی» و «توکل» قابل بررسی است. چرا که در حرکت حماسی امام حسین(علیه السلام) هدف، خداوند متعال است و توکل به اوست که واژه‌های حقیقی شهادت، شجاعت و مبارزه با ظلم را به وجود آورده است. پیام‌های عبادی قیام عاشورا نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. آن حضرت والاترین مراتب عبادت را در آن روز در پیشگاه پروردگار به انجام رساند و الطاف ویژه خداوند را برای خود به ارمغان آورد.
قیام عاشورا یک حرکت نظامی نبود، بلکه یک انقلاب بود که دارای ابعاد مختلفی می‌باشد. یکی از درس‌های آموزنده قیام امام حسین(علیه السلام)، درس‌های اخلاقی است که ایشان و یارانشان در مراحل مختلف رعایت می‌کردند و سرمشق همه پیروان امام حسین(علیه السلام) در طول تاریخ قرار گرفتند: ادب، حلم و شکیبایی، ایثار و گذشت، اخلاص، یتیم نوازی، دستگیری از نیازمندان و مستضعفان و ... از جمله این نکات است.
حضور زن در کربلا بیانگر دیدگاه عمیق اهل بیت(علیه السلام) به زن می‌باشد. همچنین سپردن بزرگترین مسئولیت‌ها به زنان، نشانگر پیام این واقعه در تأثیر نقش زن در اجتماع و اعتقاد راسخ حسین بن علی(علیه السلام) به توانایی‌ها و قابلیت‌های زنان است. در این قیام، حضرت زینب(س) نیز به عنوان اسوه صبر و استقامت به همه زنان عالم معرفی گردید. حق گویی و حق طلبی از آرمان‌های حضرت اباعبدالله(علیه السلام) بوده است. حضرت در آن شرایط وحشت‌زا که شیردلان را به زانو در می‌آورد، می‌گوید: «هَیهاتَ مِنَّا الذَّلَّة»!
امر به معروف و نهی از منکر یگانه اصلی است که ضامن بقای اسلام است. حسین بن علی(علیه السلام) نیز در راه امر به معروف و نهی از منکر، یعنی در راه اساسی‌ترین اصلی که ضامن بقای اجتماع اسلامی است، کشته شد.این رساله با عنوان «درس‌ها و پیام‌های عاشورا» در صدد بیان مطالب مذکور است.
واژگان کلیدی این تحقیق «درس»، «پیام» و «عاشورا» می‌باشد.
